Yasaklı, zor zamanların ekmeği suyuydu Kürtçe klamlar,
stranlar. Bir dengbejin klamı ya da Şivan gibi bir sanatçının sesini duymak, o
günlerde büyük bir ayrıcalık sayılırdı.
Baskılar, yasaklar artıkça Kürtçe üzerindeki faşizm büyüdükçe sanki daha
bir güzel oluyor, daha bir değerleniyordu Kürtçe müzikler.
Türkçe söyleyen Kürt kökenli bir şarkıcının türkülerinin arasına
sıkıştırdığı tek bir Kürtçe kelime bile büyük heyecan yaratıyordu.
Evin yüksek bir yerine konulan radyonun başında toplanıp Erivan'dan Elegez'den gelen o Kürdi sesi ve
nağmeyi duymanın verdiği güzelliği kim unutabilir, bunu yaşayıp tadı damağında
kalmayan var mı?
Yasaklar, baskılar, inkar ve imha adeta Kürtçe müziği
bir başka güzel yapmıştı. Belki de bu yüzden müziği sadece yeteneği olan, bu
uğurda her şeyi göze alanlar yapıyordu.
Zaten çoğu sürgündü, politik olarak
fişlenmişti,yasaklanmıştı. Şivan Perwer
şüphesiz bu dönemin en büyük simgelerinden biriydi.
Kürtçe şarkıların
yasaklı olduğu, o uzun ve zor yılların efsane sanatçısıydı Şivan Perwer.
Kürtler arasında şarkıları kadar ismi de saygıyla anılırdı. Kürt Müziği denince
listenin ilk sırasında hep o vardı.
Yıllar geçtikçe ve
sürgün uzadıkça Şivan'ın yaptığı eserlerde giderek anlam kazanıyordu. Örneğin
Halepçe mezalimini hiçbir tarih, hiçbir vicdan ondan daha dokunaklı daha iyi
anlatamaz.
"Mıhemedo" sadece bir şarkı değildir 30
yıllık bir savaşın nağmelere sözlere işlenmiş kısa bir hikayesidir. Cegerxun'un
"Kine em" şiiri onun sayesinde inkar ve imhaya karşı milyonlara
ulaşan bir manifestoya dönüştü.
Şakiro'nun bir köy evinde sıradan bir teybin başında söyleyip kayda
aldığı klamının kalitesini, bugün kendisine sanatçı diyen çoğu kişi modern
stüdyolarda, teknolojik kayıtlara rağmen yakalayamıyor.
Dengbejler, Ayşe Şan, Şehribana Kurdi, Aram Tigran hemen her evde
sözleri, nağmeleri yankılanan isimlerin başında geliyordu.
90’lı yıllarda MKM'nin çalışmaları, verdiği eğitim ve Med Tv
yayınlarıyla birlikte, yeni nesil Kürt şarkıcılar ortaya çıkmaya başladı.
Hepsi aynı kalibrede olmasa da yaptıkları müzik ve
politik atmosfer çoğunu hatırı sayılır bir kitleye ulaştırdı. Siyasi mesajları
ve şarkı sözleri müzikalitelerinin eksikliklerini kamufle ediyordu.
2000'lerden sonra Kürtçe müzik ve Kürtçe söyleyen kişi
sayısı giderek çoğalırken aynı şekilde yapılan müzik de giderek
kalitesizleşiyordu.
Politik nedenler, ambargolar, aforozlar ve küstürülmeleri nedeniyle Şivan
gibi pek çok kişi vitrinden çekilince sahne düğün şarkıcılarına kaldı.
Kürtçe tv serbestisi sonrası ve günümüzde uydu
aracılığıyla bal-tencere-tabak satmak için açılan kanallarla birlikte Kürtçe
müzik adı verilen büyük bir çöplük oluştu.
Cebinde 3 bin lirası olan tüm düğün şarkıcıları klip çekip yayınlamaya
başladı. "Were were" "here here" "xezal delal"
"çawreş" kelimelerinden geçilmeyen şarkı sözleriyle neredeyse bir
istila ve işgal başladı.
Aynı kameraman ve yönetmenin elinden çıkan, çoğunlukla şarkı söyleyenin
yürüdüğü, halay çektiği hoplayıp zıpladığı yada bir kızın fotoğrafına baktığı
klipler mantar gibi türemeye ve günün her saati yayınlanmaya başlandı.
Bunlar içerisinde en kötüsüyse bana göre, dinleyeni
Kürtçe müzikten soğutan o şarkılarının kliplerine, alakasız bir şekilde politik
figürler yerleştirenler.
Birçok klipte Ahmet Kaya, Yılmaz Güney hatta Deniz Gezmiş ve Che'nin
fotoları kullanılıyor. Sanatçımız bize lazım olan mesajını da verip,herhalde
boş olmadığını göstermeye çalışıyor.
Tabi hepsine haksızlık etmeyelim aralarında alkışı
hak edenler de var ama bu çöp yığını arasında maalesef görünmez oluyorlar. Ya da
bu şaklabanlar yüzünden onlara sıra gelmiyor.
Zaten bu iş para kazandırmaya başlamış olmalı ki, zamanında Türkçe müziği
Kürtçe'ye tercih edip Kral TV'nin kapılarında heykel olanlar bile, bu TV'lerde
boy gösterip Kürtçe şarkı söylemeye başlamışlar.
İşin bir başka kötü tarafı da sınırlı sayıdaki Kürtçe müziklerin,
klamların, stranların bunlar tarafından yeniden yorumlanmasıdır. Bunu önleyecek
hiçbir mekanizma ve yaptırım olmadığı için, maalesef o güzelim şarkılar da adeta
katlediliyor.
İnsan o yüzden yasaklı zamanların o kıymetli ve sadece
yetenekleri olanın yaptığı Kürtçe müziği arıyor.
